Karuzelowe oszustwa

to w praktyce zorganizowana, hierarchicznie zbudowana przestępczość na olbrzymią skalę, zagrażająca podstawom finansów publicznych. Celem procederu jest  najczęściej wyłudzenie podatku VAT, który w rzeczywistości nigdy wcześniej  nie został zapłacony, ale także uniknięcie opodatkowania. Celem karuzeli może być także wprowadzenie do obrotu towarów z nielegalnych źródeł, np. z przemytu, lub zalegalizowanie środków finansowych, czyli pranie pieniędzy.  Taki proceder pozwala również na obniżenie cen towarów, by zaoferować na rynku krajowym warunki konkurencyjne w stosunku do przedsiębiorców, sprzedających te same produkty, ale funkcjonujących legalnie. W praktyce poziom cen stosowany w wyniku tego rodzaju oszustw jest nie do osiągniecia przez uczciwego przedsiębiorcę i niszczy uczciwą konkurencję.

 

310 tys. - to liczba fikcyjnych faktur, ujawnionych przez kontrolę skarbową tylko w latach 2012 – 2013, które wykorzystane zostały w przestępczym procederze.

 

 

Na czym polega karuzela podatkowa?

 

Agnieszka Derkacz

Rzecznik Prasowy Urzędu Kontroli Skarbowej w Opolu

 

 

Pobierz nagranie.

W oszustwach karuzelowych bierze udział najczęściej grupa kilku lub kilkunastu firm, funkcjonujących jako ogniwa podatkowej karuzeli, zawierających pozorne transakcje. Firmy te rozsiane są nie tylko w Polsce, ale w krajach UE. Pomysłodawca całej operacji najczęściej nie ujawnia się w ewidencjach i rejestrach działalności gospodarczej. W grupie podmiotów, biorących udział w karuzeli mogą występować powiązania kapitałowe i personalne, bo to pozwala na zgodne z przestępczym zamiarem sterowanie procesami gospodarczymi.

W dużym uproszczeniu schemat karuzeli podatkowej wygląda tak: firma z kraju UE, np. z Polski sprzedaje towar do innego kraju unijnego. Na tym etapie wykorzystuje zerową stawkę VAT, która obowiązuje w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów. Firma, która sprzedaje towar kontrahentowi z innego państwa członkowskiego, nie deklaruje podatku VAT do wpłaty. Jednocześnie korzysta z prawa do odliczenia VAT naliczonego, zawartego w fakturach zakupu. Następnie nabywca – np. słowacka firma natychmiast sprzedaje ten sam towar kolejnej firmie, ta kolejnej, a ostatecznie towar trafia ponownie do Polski.  Podmioty zobowiązane do zadeklarowania i wpłaty podatku VAT, nie wpłacają go, często znikając. Natomiast sprzedawcy – dostawcy towarów wewnątrz UE wykazują tę transakcję, jako wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, stosując 0-proc. VAT.

Jolanta Strojna

Rzecznik Prasowy Urzędu Kontroli Skarbowej w Kielcach

 

Pobierz nagranie.

      93 tys.to ilość wykrytych przez Kontrolę Skarbową fikcyjnych faktur o łącznej wartości ponad 11 500 mln zł. To o ponad 20 tys. tego rodzaju faktur i ponad 2 mld zł więcej niż w analogicznym okresie 2013 roku. 

 

Jakie towary są wykorzystywane do karuzel podatkowych? 

Wyrażenie karuzela podatkowa odnosi sie do sposobu, w jaki sprzedawane towary krążą między poszczególnymi podmiotami zaangażowanymi (świadomie lub nie) w oszustwo (łańcuch dostaw). Towary są różne od paliw do złota. Przeważajądrogie jednostkowo towary, o niewielkich rozmiarach, ale cieszące się popularnością na rynku (są łatwo zbywalne). Umożliwia to wygenerowanie znacznej skali obrotu, by szybko uzyskać wysoki zwrot podatku VAT. Wykorzystywane są towary, które stosunkowo łatwo można przemieszczać pomiędzy firmami. Z doświadczeń kontroli skarbowej wynika, że największe wyłudzenia odbywają się w handlu paliwem, złomem, telefonami komórkowymi, sprzętem elektronicznym i komputerowym, aplikacjami na smartfony czy tablety.  

 

Najpopularniejsze branże na rynku szarej strefy to między innymi : paliwowa, elektroniczna, tworzyw sztucznych, złota usługi niematerialne.

 

Integralna część łańcucha transakcji karuzelowych.

Słupami są najczęściej osoby fizyczne, osoby prawne, - zarejestrowane jako przedsiębiorcy. Podmiot taki figuruje zarówno na fakturach zakupu, jak i sprzedaży – niedokumentujących faktycznych zdarzeń gospodarczych. Celem takiego działania jest wystawienie przez podmiot słup faktury z podatkiem VAT i niezapłacenie tego podatku do urzędu skarbowego. Słupy to takie podmioty, które faktycznie nie prowadzą działalności gospodarczej. Słup wystawia fakturę na podmiot, który pełni w procederze karuzelowym role bufora. Rolą bufora jest uprawdopodobnienie wiarygodności fakturowanych transakcji. Na bufory wybierane są podmioty mające jakąś historię działalności. Następnie bufor fakturuje sprzedaż najczęściej wartościowych towarów na kolejnego uczestnika procederu, jakim jest broker. Ten podmiot deklaruje, że sprzedaje towary za granicę i żąda zwrotu podatku VAT od urzędu skarbowego. Podmioty takie mogą nie mieć świadomości, że są wykorzystywane przez organizatorów przestępstwa. Często organizator przestępczego procederu –werbuje, nieświadome konsekwencji swojego udziału w procederze, osoby bez żadnego doświadczenia w danej branży, które dokonują zarejestrowania działalności gospodarczej na siebie, czy też stają się udziałowcami spółek prawa handlowego, jak i członkami jednoosobowych zarządów takich spółek. Z tego  tytułu zwerbowane osoby nie ponoszą żadnych kosztów, otrzymują jednorazowe lub też cykliczne korzyści majątkowe – w zależności od czasu wykorzystywania ich danych jak i ich świadomości. Korzyści te są niewspółmiernie małe w stosunku do korzyści osiąganych przez podmioty wiodące.  Osoba taka najczęściej nie podejmuje żadnych decyzji dotyczących prowadzonej działalności. Wykonuje jedynie polecenia innych osób. Oszuści działają w różnych branżach od handlu paliwem, przez sprzedaż telefonów komórkowych, po rynek usług niematerialnych.

 

        6,5  mld zł  to kwota ujawnionych przez Kontrolę Skarbową nieprawidłowości w 2013r. Prawie 71% łącznych ustaleń stanowiły nieprawidłowości w podatku VAT. 

 

Czy  każdy słup jest przestępcą podatkowym?

Karuzela podatkowa to sieć kilku, kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu podmiotów, które tworzą pozory legalnych transakcji. Obrót środkami finansowymi nie ma zazwyczaj odzwierciedlenia w obrocie towarami,. Podmioty takie nie posiadają stosownego do skali „przepuszczonych” transakcji zaplecza magazynowego, nie zatrudniają pracowników, nie dysponują własnymi środkami finansowymi.Korzyści majątkowe uzyskują osoby trzecie, które kierują taką grupą. W tym przypadku możemy mówić o oszustach podatkowych, którzy z pełną świadomością przygotowują się do tworzenia fikcyjnych transakcji, co ostatecznie doprowadza do wyłudzenia z budżetu państwa podatku VAT o wielkiej wartości. Z ustaleń kontroli skarbowej wynika, że kolejne ogniwa łańcucha karuzelowego stanowią zarówno podmioty, które  z pełną świadomością kalkulują opłacalność podejmowania takiego ryzyka, licząc się ze stratami, które sa niewspółmiernie niskie w stosunku do zysków, jak również osoby, które przystępują do procederu, z uwagi na  możliwość otrzymania niewielkiego wynagrodzenia za niewielkie zaangażowanie. Zaangażowanie to sprowadza się do zarejestrowania działalności gospodarczej na swoje imię i nazwisko, objęcia funkcji prezesa zarządu spółki prawa handlowego, jak i podpisywania faktur i innych dokumentów, które mają  dla proceder nadać charakteru legalności. Przestępcy do tego rodzaju oszustw najczęściej wykorzystują osoby, które z uwagi na swój status materialny lub niską świadomość prawa, brak środków do życia, stałego miejsca zamieszkania godzą się na wejście w świat przestępczy, za otrzymywanie  korzyści majątkowej. Przy czym trzeba mieć świadomość że  korzyść ta to pieniądze  od 1000 do 2000 zł.  

Marek Kostyła

Rzecznik Prasowy Urzędu Kontroli Skarbowej w Lublinie

 

 

Pobierz nagranie.

 

     Około 1400 kontroli skarbowych tylko w I kwartale 2014 doprowadziło do wykrycia wyłudzeń w podatku VAT na kwotę 2 mld zł czyli kwotę o 400 mln zł wyższą niż wykryte wyłudzenia rok wcześniej.